Στην καρδιά της Πίνδου, στο δυτικό κομμάτι της Π.Ε. Τρικάλων βρίσκονται τα χωριά του Ασπροποτάμου (Αχελώος), τα χωριά μας. Η περιοχή μας χαρακτηρίζεται από την άγρια ομορφιά του φυσικού της τοπίου και την αυθεντικότητα της ορεινής Ελλάδας.
Είναι ένας τόπος ξεχωριστός ανάμεσα σε βουνά με πλούσια δάση και μεγάλες χαράδρες με ρέματα και μικρά ποτάμια, που όταν ενώνονται σχηματίζουν τον άνω ρου του Αχελώου ή Ασπροποτάμου. Καταρράκτες, πέτρινα αρχοντικά και γεφύρια, εξαιρετικές μονές και εκκλησίες, παραδοσιακοί νερόμυλοι σε συνδυασμό με τα ορμητικά νερά του Ασπροποτάμου και τις κορυφές των βουνών δίνουν το στίγμα της περιοχής.
Πέρα από την ομοιογένεια ως προς τα γεωμορφολογικά της χαρακτηριστικά, η περιοχή χαρακτηρίζεται και από ποικιλία σε πολιτισμικά στοιχεία. Ήθη, έθιμα αλλά και διάφορες κοινές αθλητικές και πεζοπορικές εκδηλώσεις, που τα βλαχοχώρια της περιοχής διοργάνωναν και διατηρούσαν.
Μεγάλο μέρος της περιοχής του Απροποτάμου ανήκει στον Εθνικό Κατάλογο του Ευρωπαϊκού Δικτύου NATURA 2000.
Επιπρόσθετα η περιοχή του Ασπροποτάμου βρίσκεται στο Γεωπάρκο Μετεώρων-Πύλης που έχει ενταχθεί πλέον στο Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO.
Παρούσα Κατάσταση
Η εγκατάλειψη της περιοχής και η υποχρηματοδότηση έργων υποδομής εντάθηκε κατά την περίοδο της κρίσης. Η υποβάθμιση της περιοχής έχει τη ρίζα της στην αυτοδιοικητική αντιμεταρρύθμιση του “Καλλικράτη” και την ένταξη του Ασπροποτάμου στον αχανή Δήμο Μετεώρων.
Τα τελευταία χρόνια επίσης παρατηρείται μια ιδιόμορφη απομόνωση των χωριών και μια περιχαράκωση των ανθρώπων τους στα όρια του δικού τους χωριού. Οι παλαιότερες κοινές αθλητικές ή πεζοπορικές εκδηλώσεις έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, ενώ το συλλογικό ενδιαφέρον -όταν υπάρχει- περιορίζεται στο στενό πλαίσιο της πλατείας ενός χωριού.
Το φυσικό περιβάλλον της ορεινής αυτής περιοχής απειλείται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ανεμογεννήτριες & υδροηλεκτρικά) στις βουνοκορφές και στους παραπόταμους του Ασπροπόταμου. Συγκεκριμένα, πριν 12 χρόνια ξεκίνησε ένας καταιγισμός υποβολής αιτήσεων για έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας απειλώντας ιδιαίτερα τη μορφολογία της περιοχής και την ποιοτική διαβίωση σε αυτή. Το φυσικό περιβάλλον απειλείται επίσης από την παράνομη αλιεία, τη λαθροθηρία, την παράνομη συλλογή φυτών, την αύξηση της θερμοκρασίας και ξηρασίας κατά τους θερινούς μήνες, τον άμεσο κίνδυνο των πυρκαγιών, τη μη ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και των μπάζων.
Οι υποδομές της περιοχής αλλά και οι ιδιωτικές περιουσίες απειλούνται από τα ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και τις κακοτεχνίες σε επίπεδο δημοσίων έργων.
Παρόλα αυτά η περιοχή του Ασπροποτάμου εξακολουθούσε μέχρι τις 07.09.23 να έχει οικονομική δραστηριότητα (δασικοί συνεταιρισμοί, οικοδόμοι, εργάτες πρασίνου, εστίαση, ξενοδοχεία, κτηνοτροφία, τυροκόμηση). Εξακολουθούσε να αντιστέκεται στα φαραωνικά αιολικά πάρκα και στα σκυρόδετα φράγματα, με ένα κίνημα που είναι το μοναδικό στην Ελλάδα που είχε καταφέρει να αποτρέψει με κινηματικούς και δικαστικούς όρους όλα, τα μέχρι τώρα, υποβληθέντα έργα.
Από τη παραπάνω ημερομηνία έχει αλλάξει ριζικά η ανθρώπινη ζωή και η μορφολογία της περιοχής του Ασπροπόταμου. Βασικά έργα υποδομής όπως το οδικό δίκτυο, το δίκτυο ύδρευσης και το δίκτυο μεταφοράς ρεύματος έχουν υποστεί ανυπολόγιστες ζημιές.
Πλέον:
● δεν είναι ασφαλής η πρόσβαση στο Στεφάνι, στα Δολιανά στην Κρανιά και στα Κονάκια
● τα σπίτια ναι μεν τροφοδοτούνται με ηλεκτρικό ρεύμα αλλά το δίκτυο μεταφοράς μπορεί να καταστραφεί στο επόμενο δυνατό μπουρίνι
● τα χωριά του Ασπροποτάμου δεν επικοινωνούν μεταξύ τους
● τα παραπάνω δυσχεραίνουν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα.
Παρόμοια καταστροφή, πολύ μικρότερης ισχύος και περιορισμένης χωρικά στον ρου του Κρανιώτικου ρέματος, συνέβη τον Οκτώβριο του 2011. Και ενώ έχουν περάσει 12 ολόκληρα χρόνια μετά την πρώτη καταστροφή ΔΕΝ έχει γίνει τίποτα. Οι καταστροφές όχι μόνο δεν επιδιορθώθηκαν ποτέ, αλλά παρέμειναν ερείπια όπως είχαν διαμορφωθεί από το πλημμυρικό κύμα του ρέματος, με πρόσθετη επιβάρυνση στην επικινδυνότητα διάβασης της περιοχής.
Το συλλογικό και μαζικό αίτημα για άμεση αποκατάστασή τους έρχεται να επικυρώσει την ανάγκη κοινής συμπόρευσης των ανθρώπων της ευρύτερης περιοχής του Ασπροποτάμου, ώστε να πιέσουν την πολιτεία για άμεση και ορθή αποκατάσταση των ζημιών. Με χάραξη σχεδιασμού που θα λαμβάνουν υπόψη την ολοένα και πιο πιθανή επανάληψη των καιρικών αυτών φαινομένων, με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.
Όραμα
Αντίδοτο σε όλη αυτή την κατάσταση πρέπει να αποτελέσουν δράσεις για την καλλιέργεια ενός σύγχρονου κοινού Ασπροποταμίτικου συλλογικού αφηγήματος με σκοπό
· την εξοικείωση των Ασπροποταμιτών με την ευρύτερη περιοχή,
· την κοινωνικοποίηση των ανθρώπων πέρα από τα στενά πλαίσια των χωριών και
· τη δημιουργία σταθερών δεσμών μεταξύ των χωριών.
Στην πράξη, αυτό συνεπάγεται κοινές επιστημονικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, φυσιολατρικές εξορμήσεις, αθλητικές διοργανώσεις κ.α.
Δράσεις που θα μπορούν να αναδείξουν το σύνολο της περιοχής του Ασπροποτάμου, αλλά και να συμβάλλουν αειφορικά στο ΑΕΠ της χώρας.
Για να επιτευχθούν τα παραπάνω θα πρέπει το οδικό δίκτυο, το δίκτυο μονοπατιών, η ύδρευση, η ηλεκτροδότηση και όλες οι υποδομές να υπαχθούν σε ένα ολοκληρωμένο και ορθά μελετημένο πρόγραμμα.
Παράλληλα, η προστασία της φύσης και των οικοσυστημάτων της περιοχής πρέπει να τοποθετηθούν στο επίκεντρο κάθε προσπάθειας ανάδειξής της και την υποστήριξη των τοπικών μικρών επιχειρήσεων.
Οι πρόχειρες επιδιορθώσεις των υποδομών αλλά και η καταπάτηση των οικοσυστημάτων για χάρη της βιομηχανικής επιχειρηματικότητας είναι φανερό πλέον ότι δεν εξυπηρετούν τίποτα παρά μόνο διογκώνουν το πρόβλημα.
Η περιοχή μπορεί να ανθίσει οικονομικά με την ενίσχυση των υφιστάμενων επιχειρήσεων και με κίνητρα για τη δημιουργία νέων που θα ταιριάζουν και θα σέβονται τη μορφολογία και την αισθητική του τόπου.
Σε αυτό το επίπεδο λοιπόν, επιτακτική κρίνεται η ανάγκη δημιουργίας ενός ενιαίου φορέα έρευνας και κοινωνικής δράσης που
● θα αποτελέσει μοχλό άσκησης πίεσης στους επίσημους φορείς του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης για την υπεράσπιση και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, των οικοσυστημάτων και των υποδομών της περιοχής του Ασπροποτάμου
● θα αναλαμβανει πρωτοβουλίες για δράσεις ευαισθητοποίησης και ενεργοποίησης όλων κατοίκων των χωριών μας στην προάσπιση του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου της περιοχής
● θα λειτουργεί με βάση τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας, της διαφάνειας και της συμπερίληψης
● θα συνδράμει με γνώσεις και θα ενθαρρύνει ήπιες παραγωγικές δραστηριότητες σε αρμονία με το χαρακτήρα της περιοχής
● θα επιδιώξει την αναγνώριση του Ασπροποτάμου σε παγκόσμιο επίπεδο
Σήμερα λοιπόν 18 Σεπτεμβρίου 2024 και αναλογιζόμενοι
Την αρνητική εμπειρία μας από την καταστροφή του Κρανιώτικου ρέματος πριν 12 χρόνια.
Την τεράστια καταστροφή της 07.09.2023
Τους επαγγελματίες που κρατάνε ζωντανή την περιοχή
Τον φόβο μας για πλήρη εγκατάλειψη του τόπου
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟ, ΖΩΝΤΑΝΟ ΚΑΙ ΠΡΟΒΕΒΛΗΜΕΝΟ ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΟ
Προχωρούμε στην ιδρυτική διακήρυξη του Σωματείου με την επωνυμία
Ζωντανός Ασπροπόταμος
LUMEA 2024
