Η βασίλισσα Ελισάβετ, η μακροβιότερη μονάρχης στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου και η δεύτερη μακροβιότερη στην παγκόσμια ιστορία πέθανε σήμερα, σε ηλικία 96 ετών, μετά από 70 χρόνια στο βρετανικό θρόνο.
Η ανακοίνωση
«The Queen died peacefully at Balmoral this afternoon. The King and The Queen Consort will remain at Balmoral this evening and will return to London tomorrow».
«Η βασίλισσα πέθανε ειρηνικά στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα. Οι συγγενείς της θα παραμείνουν στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα και θα επιστρέψουν στο Λονδίνο αύριο».
The Queen died peacefully at Balmoral this afternoon.
The King and The Queen Consort will remain at Balmoral this evening and will return to London tomorrow. pic.twitter.com/VfxpXro22W
— The Royal Family (@RoyalFamily) September 8, 2022
Κάρολος: Υπέρτατη θλίψη
«Ο θάνατος της πολυαγαπημένης μου μητέρας, της βασίλισσας, είναι μια στιγμή υπέρτατης θλίψης για εμένα», τόνισε ο βασιλιάς Κάρολος της Βρετανίας στις πρώτες του δηλώσεις μετά τον θάνατο της Ελισάβετ Β’. «Η απώλειά της θα γίνει βαθιά αισθητή σε όλη τη χώρα, την κοινοπολιτεία και για αμέτρητους ανθρώπους» είπε ο μεγαλύτερος γιος της Ελισάβετ Β’, ο οποίος τη διαδέχεται στον θρόνο της Βρετανίας. Συμπλήρωσε ότι ανακούφιση τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένειά του προσφέρουν ο σεβασμός και η στοργή που απολάμβανε η μητέρα του καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της.
Η βασίλισσα Ελισάβετ πέθανε 1,5 περίπου χρόνο μετά τον θάνατο του 99χρονου συζύγου της, πρίγκιπα Φιλίππου, περικυκλωμένη από την οικογένειά της στη θερινή κατοικία της, στο κάστρο του Μπαλμόραλ. Με το που μαθεύτηκαν τα νέα για την επιδείνωση της υγείας της και τα τέσσερα παιδιά της, καθώς και ο εγγονός της Ουίλιαμ βρίσκονταν στο πλευρό της.
Η Ελισάβετ αντιπροσώπευε τόσο την πολιτική όσο και τη θρησκευτική ηγεσία του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και 15 ακόμα κρατών της Κοινοπολιτείας των Εθνών, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και του Καναδά, κάτι που σημαίνει ότι το τέλος της δεύτερης ελισαβετιανής εποχής αποτελεί μία σημαντική τομή στην παγκόσμια ιστορία.
Στα 70 περίπου χρόνια που η Ελισάβετ παρέμεινε στο θρόνο, οι αλλαγές ήταν πολλές. Κατά τη διάρκεια της θητείας της, στη Βρετανία ήλθαν και παρήλθαν 15 πρωθυπουργοί, με την ίδια να ήταν η μοναδική σταθερά, ένα σύμβολο εθνικής ενότητας, σε ένα τοπίο που διαρκώς μεταβάλλεται.
Αν και οι ανησυχίες σχετικά με την υγεία της βασίλισσας Ελισάβετ είχαν αρχίσει να γίνονται πιο έντονες, από το 2016 οπότε και είχε αρχίσει να αναθέτει στους διαδόχους της μεγάλο μέρος των υποχρεώσεών της, η ίδια κατόρθωσε να τηρήσει την υπόσχεση που είχε δώσει στο βρετανικό λαό -και στην Κοινοπολιτεία των Εθνών-, πως δεν θα παραιτηθεί ποτέ από τα βασιλικά της καθήκοντα, την ημέρα που έκλεινε τα 21 της χρόνια.
Τότε, στις 21 Απριλίου του 1947, η βρετανίδα γαλαζοαίματη είχε ορκιστεί στα πλήθη που την άκουγαν:
«Δηλώνω μπροστά σε όλους πως ολόκληρη η ζωή μου -μακρόχρονη ή σύντομη- θα είναι αφιερωμένη στο να υπηρετώ εσάς και τη μεγάλη αυτοκρατορική οικογένειά μας, στην οποία όλη ανήκουμε». Και, πράγματι, τήρησε το λόγο της.
London Bridge is down.
1926 – 2022#QueenElizabeth pic.twitter.com/LZxXcVDbBn— Laila Al Maashani 🪐 (@lailaalmaashani) September 8, 2022
Μεσίστια η σημαία στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ
Η σημαία κυματίζει μεσίστια στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, όπου είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες Λονδρέζοι και τουρίστες για να θρηνήσουν τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ.
Πολλοί από τους συγκεντρωμένους ξέσπασαν σε λυγμούς ενώ στο πλήθος επικρατούσε σιγή. Την ίδια ώρα το BBC μετέδιδε τον εθνικό ύμνο της Βρετανίας.
Δείτε live τις εξελίξεις μετά την ανακοίνωση του θανάτου της βασίλισσας Ελισσάβετ
Ο διάδοχος της Ελισάβετ και το μέλλον της μοναρχίας
Το βρετανικό θρόνο τώρα θα αναλάβει ο πρωτότοκος γιος της βασίλισσας Ελισάβετ Κάρολος, ο οποίος σε ηλικία 73 ετών θα είναι και ο γηραιότερος διάδοχος του βρετανικού στέμματος. Δεύτερος στη σειρά διαδοχής πλέον θα είναι ο γιος του, ο 40χρονος πρίγκιπας Ουίλιαμ.
Η ανάληψη του στέμματος από τον Κάρολο σίγουρα θα δυσαρεστήσει ένα μέρος του βρετανικού λαού, εάν λάβουμε υπόψη ότι ο ίδιος δεν είναι παρά το τέταρτο πιο δημοφιλές μέλος της βασιλικής οικογένειας.
Πρώτη στις προτιμήσεις του λαού ήταν, φυσικά, η εξαιρετικά δημοφιλής βασίλισσα Ελισάβετ, ενώ στη δεύτερη και την τρίτη θέση βρίσκονται η Κέιτ Μίντλετον και ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της βρετανικής κυβέρνησης. Ο επερχόμενος βασιλιάς Κάρολος βρίσκεται στην τέταρτη θέση, με ποσοστό δημοφιλίας της τάξεως του 64%, ενώ η σύζυγός του, Καμίλα, έχει την όγδοη θέση, κερδίζοντας την συμπάθεια μόνο του 40% του βρετανικού λαού.
Παρά τα δεκάδες σκάνδαλα που έχουν δημοσιοποιηθεί σε σχέση με την ευρύτερη βασιλική οικογένεια -από την κακομεταχείριση και απιστία του διαδόχου Καρόλου προς την πριγκίπισσα Νταϊάνα, μέχρι και τις κατηγορίες για βιασμό ανήλικης που βαραίνουν τον πρίγκιπα Άντριου– η βασίλισσα Ελισάβετ είχε καταφέρει να διατηρήσει τη δημόσια εικόνα της σε γενικές γραμμές ατσαλάκωτη, θέτοντας ως μοναδική της προτεραιότητα το βασιλικό καθήκον, εις βάρος ακόμα και της οικογένειάς της.
Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θεωρεί ο Κάρολος θα έπρεπε να παραιτηθεί από τις αξιώσεις του, παραδίδοντας το στέμμα στον πιο αγαπητό γιο του, Ουίλιαμ, ενώ ολοένα και περισσότερο δυναμώνουν οι φωνές που ισχυρίζονται ότι η μοναρχία θα πρέπει να πεθάνει με τη βασίλισσα.
Εντούτοις, ο θάνατος της 96χρονης Ελισάβετ είναι η υπενθύμιση στο βρετανικό λαό σε σχέση με την ουσία της μοναρχίας, όπου η εξουσία δεν αποτελεί θέμα συζήτησης ή προτίμησης αλλά κληροδοτείται, ελέω Θεού.
Δεν προοριζόταν ποτέ για βασίλισσα
Όταν η μικρή Ελισάβετ γεννήθηκε το 1926, κανείς δεν φανταζόταν πως κάποια μέρα θα γίνει βασίλισσα, πόσο μάλλον η μακροβιότερη μονάρχης στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η ίδια ποτέ δεν προοριζόταν για αυτό το ρόλο. Εντούτοις, η παραίτηση του θείου της Εδουάρδου Η΄ από τον θρόνο, είχε ως αποτέλεσμα το πέρασμα της 10χρονης τότε Ελισάβετ στη δεύτερη θέση στη γραμμή της διαδοχής και τελικά την στέψη της, σε ηλικία μόλις 26 ετών.
Τότε, η ανέμελη ζωή της μικρής Λίλιμπετ και ολόκληρης της οικογένειάς της άλλαξε άρδην, καθώς έπρεπε όλοι να προετοιμαστούν για μία ζωή αφιερωμένη στο στέμμα.
Σύμφωνα με τους βασιλικούς βιογράφους ήταν αυτή ακριβώς η παραίτηση που ώθησε την Ελισάβετ να παραμείνει πιστή στα καθήκοντά της για 70 ολόκληρα χρόνια, καθώς λέγεται πως δε συγχώρεσε ποτέ τον Εδουάρδο για την «εγωιστική» του απόφαση να εγκαταλείψει το καθήκον προκειμένου να παντρευτεί την γυναίκα που αγαπούσε, την οποία ωστόσο το παλάτι δεν ενέκρινε.
Είναι γνωστό πως η Ελισάβετ κατηγορούσε τον θείο της για τον πρόωρο θάνατο του πατέρα της, ο οποίος έφυγε σε ηλικία 56 ετών. Η ίδια πίστευε πως το άγχος που του προκάλεσαν οι αναπάντεχες υποχρεώσεις τον έκαναν να καπνίζει μανιωδώς, κάτι που επιβάρυνε ιδιαίτερα την κατάσταση της υγείας του (ο βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ’ έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα).
Life in one picture #QueenElizabeth pic.twitter.com/lWRXALoOwY
— AYEDUASE PULISIC (@quame_age) September 8, 2022
Ο γάμος και η στέψη της Ελισάβετ
Αν και από νεαρή ηλικία, βασίλισσα Ελισάβετ χαρακτηριζόταν από την έντονη αίσθηση του καθήκοντος, είχε ένα κοινό με τον εξόριστο θείο της: πάλεψε σκληρά για να παντρευτεί τον άνδρα που αγαπούσε, παρόλο που το παλάτι δεν τον ενέκρινε.
Η Ελισάβετ γνώρισε για πρώτη φορά τον Φίλιππο, πρίγκιπα Ελλάδας και Δανίας, το 1934, όταν η ίδια ήταν 8 ετών. Πέντε χρόνια αργότερα, και ενώ τον ξαναείδε στο Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο του Ντάρμουθ, η μέλλουσα βασίλισσα ήξερε ότι τον είχε ερωτευτεί, εάν και ήταν μόλις 13 χρονών (ο Φίλιππος τότε ήταν 18).
Σύντομα, οι δυο τους άρχισαν να ανταλλάσσουν επιστολές για επτά ολόκληρα χρόνια, μέχρι που τελικά αποφάσισαν να αρραβωνιαστούν, όταν η Ελισάβετ ήταν 21 ετών.
Η είδηση του αρραβώνα τους αποτέλεσε πηγή δυσαρέσκειας τόσο για το παλάτι όσο και για τον Τύπο, καθώς ο κυνηγημένος πρίγκιπας της έκπτωτης βασιλικής οικογένειας δεν θεωρείτο κατάλληλος σύζυγος για την γυναίκα που μια μέρα θα αναλάμβανε την πολιτική και θρησκευτική ηγεσία της Κοινοπολιτείας.
«Μερικοί από τους συμβούλους του Βασιλιά δεν τον θεωρούν αρκετά καλό για εκείνη. Ήταν ένας πρίγκιπας χωρίς σπίτι ή βασίλειο… Πέρα από χαρούμενες, εκείνες οι φθινοπωρινές ημέρες πρέπει να ήταν για τη Λίλιμπετ γεμάτες από αμφιβολίες, γεμάτες από αμηχανίες, αβεβαιότητες και λύπες», είχε πει τότε η γκουβερνάντα της Ελισάβετ.
Για να εξομαλυνθούν σε κάποιο βαθμό τα πράγματα, ο Φίλιππος απαρνήθηκε τους τίτλους αλλά και την ορθόδοξη θρησκεία του, κάνοντας μεταστροφή στον Αγγλικανισμό. Ως αντάλλαγμα, έλαβε τον τίτλο Δούκας του Εδιμβούργου και την προσφώνηση Αυτού Βασιλική Υψηλότητα, μετά από παρέμβαση της Ελισάβετ.
Ακολούθησε ένας έγγαμος βίος, κάτω από το μικροσκόπιο, κατά τη διάρκεια του οποίου κυκλοφορούσαν πολλές φήμες για κρίσεις στη σχέση του ζευγαριού, ιδίως αναφορικά με τις φερόμενες απιστίες από την πλευρά του πρίγκιπα Φιλίππου. Όπως και να ‘χει, οι δυο τους παρέμειναν παντρεμένοι για 73 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του βασιλικού συζύγου στις 9 Απριλίου του 2021, αφού πρώτα απέκτησαν τέσσερα παιδιά.
LIVE: Aerial view of Buckingham Palace after Queen Elizabeth, Britain’s longest-reigning monarch and the nation’s figurehead for seven decades, has died aged 96, Buckingham Palace said on Thursday https://t.co/pwNOgUKpCR
— Reuters (@Reuters) September 8, 2022
Τα βασιλικά σκάνδαλα συνεχίζονται
Φυσικά, τα οικογενειακά σκάνδαλα του Οίκου Γουίνσδορ δεν τελειώνουν με το γάμο της Ελισάβετ.
Τον Ιούλιο του 1986, σε ηλικία μόλις 20 ετών, η Λαίδη Νταϊάνα Σπένσερ παντρεύτηκε τον πρωτότοκο γιο της Ελισάβετ και διάδοχο του θρόνου, πρίγκιπα Κάρολο.
Είχε προηγηθεί το σκάνδαλο με την τακτική επικοινωνία που είχε ο τέως βασιλιάς Εδουάρδος με τους Ναζί, καθώς και οι φήμες για την πολυτάραχη ζωή της αδερφής της βασίλισσας Ελισάβετ, πριγκίπισσας Μάργκαρετ.
Ωστόσο, τα τηλεφωνήματα που αποκάλυπταν την παράλληλη σχέση του Καρόλου με την παντρεμένη τότε Καμίλα, αλλά και η ιστορική συνέντευξη της Νταϊάνα, η οποία είχε αποκαλύψει την κακομεταχείριση που δέχθηκε από τη βασιλική οικογένεια προκάλεσαν την οργή του βρετανικού πληθυσμού. Οργή που κλιμακώθηκε με τον άδικο χαμό της εξαιρετικά αγαπητής Νταϊάνα, η οποία έμεινε στην παγκόσμια ιστορία ως η «Πριγκίπισσα του Λαού»
Ακολούθησε το σκάνδαλο με επίκεντρο τον δεύτερο γιο της, πρίγκιπας Άντριου, ο οποίος κατηγορήθηκε πρόσφατα πως το 2001 επιτεθεί σεξουαλικά στην 17χρονη τότε Βιρτζίνια Ρόμπερτς Τζιούφρε, με τη βοήθεια του καταδικασμένου μαστροπού, Τζέφρι Έπσταϊν.
Την τρομερή αυτή υπόθεση διαδέχτηκαν και οι κατηγορίες εκ μέρους της Μέγκαν Μαρκλ, συζύγου του εγγονού της βασίλισσας, πρίγκιπα Χάρι, για κακομεταχείριση και ρατσισμό προς το πρόσωπό της.
Μέσα σε όλα αυτά τα σκάνδαλα, η βασίλισσα κατάφερε να παραμείνει συμπαθής στο βρετανικό λαό, διατηρώντας την ψυχραιμία της και συνεχίζοντας να επιτελεί το καθήκον της, προσπαθώντας να παραμένει αμερόληπτη όπου μπορούσε, αλλά καταδικάζοντας και τις συμπεριφορές των μελών της οικογένειάς της όποτε χρειαζόταν.
Από τον απλό τρόπο ζωή της και τα λιτά ρούχα της, μέχρι και την επιμονή της να στέκεται όρθια στη βροχή για ώρες, σε ηλικία 86 ετών κατά τη διάρκεια του Διαμαντένιου Ιωβηλαίου της, η Ελισάβετ κατάφερνε επί συναπτά 70 χρόνια να πείθει καθημερινά τους υπηκόους της ότι εκείνη βρισκόταν στην υπηρεσία τους και όχι το αντίστροφο.
London Bridge is down 🇬🇧
A life well lived. May she rest in peace 🙏 #QueenElizabeth pic.twitter.com/LrNk1w79VB
— Nigel D’Souza (@Nigel__DSouza) September 8, 2022