Εκατομμύρια νοικοκυριά σε ολόκληρη την Ευρώπη κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ρεύμα και φυσικό αέριο αυτό τον χειμώνα. Ανησυχία λόγω της ενεργειακής φτώχειας που αυξάνεται, δημιουργώντας ένα μακροχρόνιο πρόβλημα.
Εμπειρογνώμονες, οργανώσεις κατά της φτώχειας και περιβαλλοντικοί ακτιβιστές προειδοποιούν ότι η πανδημία του κορονοϊού και οι αυξανόμενες τιμές έχουν εντείνει ένα μακροχρόνιο πρόβλημα, που συνδέεται με το υψηλό ενεργειακό κόστος, το χαμηλό εισόδημα των νοικοκυριών και τις μη ενεργειακά αποδοτικές κατοικίες.
Σύμφωνα με το CNN, πρόσφατη έρευνα με επικεφαλής τον Στέφαν Μπουζαρόφσκι, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και πρόεδρο του ερευνητικού δικτύου ενεργειακής φτώχειας Engager, διαπίστωσε ότι έως και 80 εκατομμύρια νοικοκυριά σε όλη την Ευρώπη αγωνίζονταν ήδη να διατηρήσουν τα σπίτια τους επαρκώς ζεστά πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει ανησυχία για την ενεργειακή φτώχεια, τονίζοντας πως αρκετές χώρες δεν θα μπορούν να αντέξουν οικονομικά την επαρκή θερμική άνεση στους εσωτερικούς χώρους. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι το πρόβλημα είναι ευρέως διαδεδομένο.
Τώρα, οι αυξήσεις των τιμών θέτουν ακόμη περισσότερα νοικοκυριά σε κίνδυνο, καθώς δεν θα μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους και θα αναγκαστούν να διακόψουν την παροχή ρεύματος και φυσικού αερίου λόγω οικονομικής δυσχέρειας. Πολλά νοικοκυριά είναι ευάλωτα επειδή τα εισοδήματά τους μειώθηκαν και οι λογαριασμοί αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
«Από το 2019 έχουν αλλάξει πολλά, αλλά περισσότερα από 12 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη είχαν ήδη καθυστερημένους λογαριασμούς κοινής ωφελείας», δήλωσε η Λουίζ Σάντερλαντ, ανώτερη σύμβουλος και αναλύτρια πολιτικής στο Regulatory Assistance Project, το οποίο επικεντρώνεται στην ενεργειακή μετάβαση.
Η πανδημία έκανε το πρόβλημα ακόμη χειρότερο, είπε η Σάντερλαντ, επειδή πολλοί άνθρωποι περνούσαν περισσότερο χρόνο στο σπίτι, αυξάνοντας την κατανάλωση ενέργειας. Ταυτόχρονα, οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται επειδή οι προμηθευτές φυσικού αερίου δυσκολεύονται να αναπληρώσουν τα αποθέματα που έχουν εξαντληθεί από την υψηλή ζήτηση για θέρμανση τον περασμένο χειμώνα και τον κλιματισμό το ζεστό καλοκαίρι που μόλις πέρασε. Αυτή η έλλειψη έχει ωθήσει τις τιμές καταναλωτή και χονδρικής σε επίπεδα ρεκόρ.
Παράλληλα, 7 εκατομμύρια ευρωπαϊκά νοικοκυριά λαμβάνουν ειδοποιήσεις αποσύνδεσης ενέργειας ετησίως, σύμφωνα με το Δικαίωμα στην Ένωση Ενέργειας, έναν όμιλο που περιλαμβάνει συνδικαλιστικές οργανώσεις, περιβαλλοντικές οργανώσεις και ΜΚΟ.
Ένα μακροχρόνιο πρόβλημα
«Ο κίνδυνος της ενεργειακής φτώχειας εντός του ευρωπαϊκού πληθυσμού είναι διπλάσιος από τον κίνδυνο της γενικής φτώχειας», δήλωσε ο Μπουζαρόφσκι στο CNN.
Περίπου 20% με 30% του πληθυσμού της Ευρώπης αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της γενικής φτώχειας, ενώ έως και 60% υποφέρει από ενεργειακή φτώχεια σε ορισμένες χώρες, όπως είπε.
Η Βουλγαρία έχει το υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη με 31% του πληθυσμού να απειλείται από την ενεργειακή φτώχεια, ενώ ακολουθεί η Λιθουανία με 28%, έπειτα η Κύπρος με 21% και η Πορτογαλία με 19%. Ο πληθυσμός της Ελβετίας είναι ο λιγότερο ευάλωτος στην ενεργειακή φτώχεια με 0,3%, και ακολουθεί η Νορβηγία με 1%.
Εμπειρογνώμονες και ακτιβιστές υποστήριξαν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να νομοθετήσει την απαγόρευση στους προμηθευτές να αποσυνδέουν τα νοικοκυριά από τις πηγές ενέργειας τους βραχυπρόθεσμα. Αλλά προειδοποιούν ότι μόνο η μείωση της εξάρτησης από το φυσικό αέριο και η εισαγωγή περισσότερων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να μετριάσει τις αυξήσεις των τιμών μακροπρόθεσμα.
«Δεν είναι σαφές γιατί δεν έχουμε απαγόρευση αποσύνδεσης σε ολόκληρη την ΕΕ», δήλωσε ο Μπουζαρόφσκι, προσθέτοντας ότι η εφαρμογή θα μπορούσε να είναι παρόμοια με την κατάργηση των χρεώσεων περιαγωγής κινητής τηλεφωνίας.
«Θα πρέπει να βλέπουμε την πρόσβαση στην ενέργεια ως ανθρώπινο δικαίωμα με τον ίδιο τρόπο που βλέπουμε την πρόσβαση στο νερό ως ανθρώπινο δικαίωμα», δήλωσε η Μάρθα Μάγιερς, αγωνίστρια για την κλιματική δικαιοσύνη και την ενέργεια στο Friends of the Earth Europe.
Παράλληλα, υπάρχουν φόβοι για κινητοποιήσεις, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για την πιθανότητα πολιτικών αναταραχών εάν οι κυβερνήσεις δεν λάβουν μέτρα για να βοηθήσουν τα νοικοκυριά.
«Θα μπορούσε να υπάρξει άνοδος των κινητοποιήσεων σε όλη την Ευρώπη», δήλωσε ο Μπουζαρόφσκι, αναφερόμενος στις διαμαρτυρίες που συγκλόνισαν τη Γαλλία τα τελευταία χρόνια.