Ένας τεράστιος μετεωρίτης η ύπαρξη του οποίου ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2014 προκάλεσε ένα τσουνάμι μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο στη γνωστή ανθρώπινη ιστορία και «έβρασε» τους ωκεανούς, ανακάλυψαν οι επιστήμονες.
Ο διαστημικός βράχος, ο οποίος ήταν 200 φορές μεγαλύτερος από αυτόν που εξάλειψε τους δεινόσαυρους, έπεσε στη Γη όταν ο πλανήτης μας ήταν στα σπάργανα πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια.
Ομάδα επιστημόνων στη Νότια Αφρική ανακάλυψε το σημείο και βρήκε στοιχεία που αποκαλύπτουν ότι οι τεράστιες κρούσεις αστεροειδών δεν έφεραν μόνο καταστροφή στη Γη – βοήθησαν να ευδοκιμήσει η πρώιμη ζωή.
«Γνωρίζουμε ότι μετά τη δημιουργία της Γης για πρώτη φορά, υπήρχαν ακόμα πολλά συντρίμμια που πετούσαν γύρω από το διάστημα πέφτοντας στη Γη», λέει η καθηγήτρια Nadja Drabon από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, επικεφαλής συγγραφέας της νέας έρευνας.
«Αλλά τώρα ανακαλύψαμε ότι η ζωή ήταν πραγματικά ανθεκτική στον απόηχο μερικών από αυτές τις γιγάντιες συγκρούσεις, και ότι στην πραγματικότητα άνθισε και ευδοκίμησε», λέει.
Ο μετεωρίτης S2 ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον διαστημικό βράχο που γνωρίζουμε ότι οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια και είχε πλάτος περίπου 10 χιλιόμετρα, μεγαλύτερο και από το ύψος του Έβερεστ.
Αλλά ο S2 είχε πλάτος 40-60 km και η μάζα του ήταν 50-200 φορές μεγαλύτερη.
Χτύπησε όταν η Γη ήταν ακόμα στα πρώτα της χρόνια και φαινόταν πολύ διαφορετική. Ήταν ένας υδάτινος κόσμος με λίγες μόνο ηπείρους να προεξέχουν από τη θάλασσα. Η ζωή ήταν πολύ απλή – καθώς μικροοργανισμοί αποτελούνταν από μεμονωμένα κύτταρα.
Το σημείο πρόσκρουσης στο Eastern Barberton Greenbelt είναι ένα από τα παλαιότερα μέρη στη Γη με υπολείμματα συντριβής μετεωρίτη.
Η καθηγήτρια Ντράμπον ταξίδεψε εκεί τρεις φορές με τους συναδέλφους της, οδηγώντας όσο το δυνατόν πιο μακριά στα απομακρυσμένα βουνά πριν κάνει πεζοπορία την υπόλοιπη διαδρομή με σακίδια.
Οι τοπικοί Rangers τους συνόδευαν με πολυβόλα για να τους προστατεύσουν από άγρια ζώα όπως ελέφαντες ή ρινόκεροι, ή ακόμα και λαθροθήρες στο εθνικό πάρκο.
Έψαχναν για σωματίδια σφαιριδίων, ή μικροσκοπικά θραύσματα βράχου, που έμειναν από τη προσκρούση. Χρησιμοποιώντας σφυριά, συνέλεξαν εκατοντάδες κιλά βράχου και τα πήγαν πίσω σε εργαστήρια για ανάλυση.
Η καθηγήτρια Ντράμπον στοίβαξε τα πιο πολύτιμα κομμάτια στις αποσκευές της.
«Συνήθως με εμποδίζει η ασφάλεια, αλλά τους δίνω μια μεγάλη ιδέα για το πόσο συναρπαστική είναι η επιστήμη και μετά βαριούνται πραγματικά και με αφήνουν να περάσω», λέει.
Η ομάδα έχει τώρα ανακατασκευάσει ακριβώς αυτό που έκανε ο μετεωρίτης S2 όταν έπεσε βίαια στη Γη. Δημιούργησε έναν κρατήρα 500 χιλιομέτρων και κονιορτοποίησε πετρώματα που εκτινάχτηκαν με απίστευτα μεγάλες ταχύτητες για να σχηματίσουν ένα σύννεφο που έκανε κύκλους σε όλο τον κόσμο.
«Φανταστείτε ένα σύννεφο βροχής, αλλά αντί να πέφτουν σταγόνες νερού, είναι σαν σταγόνες λιωμένου βράχου να βρέχουν από τον ουρανό», λέει.
Ένα τεράστιο τσουνάμι θα είχε σαρώσει όλη την υδρόγειο, θα είχε σκίσει τον πυθμένα της θάλασσας και θα είχε πλημμυρίσει τις ακτές.
Το τσουνάμι του 2004 στον Ινδικό Ωκεανό ωχριά σε σύγκριση, επισήμανε.
Όλη αυτή η ενέργεια δημιούργησε τεράστιες ποσότητες θερμότητας που έφτασαν σε σημείο βρασμού τους ωκεανούς προκαλώντας εξάτμιση εκατομμυρίων τόνων νερού και επίσης προκάλεσε αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα έως και 100 βαθμούς Κελσίου.
Οι ουρανός είχε σκοτεινιάσει πνιγμένος από σκόνη και σωματίδια. Χωρίς το φως του ήλιου να διεισδύσει στο σκοτάδι, η απλή ζωή στη στεριά ή σε ρηχά νερά που βασιζόταν στη φωτοσύνθεση εξαφανίστηκε.
Αυτές οι κρούσεις είναι παρόμοιες με αυτές που βρήκαν οι γεωλόγοι για άλλες μεγάλες κρούσεις μετεωριτών και τις υποψίες για το S2.
Αλλά αυτό που ανακάλυψαν στη συνέχεια η καθηγήτρια Drabon και η ομάδα της ήταν εκπληκτικό. Τα πετρώματα έδειξαν ότι οι βίαιες διαταραχές παρέσυραν θρεπτικά συστατικά όπως ο φώσφορος και ο σίδηρος που τροφοδοτούσαν απλούς οργανισμούς.
«Η ζωή δεν ήταν μόνο ανθεκτική, αλλά στην πραγματικότητα ανέκαμψε πολύ γρήγορα και ευδοκίμησε», λέει.
«Είναι όπως όταν πλένεις τα δόντια σου το πρωί. Σκοτώνει το 99,9% των βακτηρίων, αλλά μέχρι το βράδυ έχουν επιστρέψει όλα, σωστά;». λέει αυτή.
Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι μεγάλες επιπτώσεις ήταν σαν ένα γιγάντιο λίπασμα, που έστελνε απαραίτητα συστατικά για τη ζωή όπως ο φώσφορος σε όλο τον κόσμο.
Το τσουνάμι που σάρωνε τον πλανήτη θα είχε επίσης φέρει νερό πλούσιο σε σίδηρο από τα βάθη στην επιφάνεια, δίνοντας στα πρώιμα μικρόβια επιπλέον ενέργεια.
Τα ευρήματα προσθέτουν σε μια αυξανόμενη άποψη μεταξύ των επιστημόνων ότι η πρώιμη ζωή στην πραγματικότητα βοηθήθηκε από τη βίαιη διαδοχή των βράχων που χτυπούσαν τη Γη στα πρώτα της χρόνια, λέει ο καθηγητής Drabon.
«Φαίνεται ότι η ζωή μετά την κρούση συνάντησε πραγματικά ευνοϊκές συνθήκες που της επέτρεψαν να ανθίσει», εξηγεί.
Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό PNAS.